ในช่วงสองสามปีที่ผ่านมาเซรามิกลำปางมีหลายอย่างที่ผ่านเข้ามา และเปลี่ยนแปลงไปจากเดิม ทั้งเป็นเรื่องดีและเรื่องที่ไม่ดี มีปัจจัยทั้งภายในของผู้ประกอบการกระทำเอง และปัจจัยภายนอกที่มีผกระทบกับอุตสาหกรรมเซรามิกในลำปาง จะว่าไปแล้วในจังหวัดลำปางจะมีการผลิตที่เป็นอุตสาหกรรม และการผลิตที่เป็นกิจการครัวเรือน คละผสมกันเป็นเอกลักษณ์ที่โด่งดังไปในทั่วประเทศในฐานะที่เป็นเมืองเซรามิก และมีลายเอกลักษณ์ที่รู้จักกันทั่วไปคือ ลายไก่ จนได้รับการประกาศเป็นสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ “ ชามไก่ลำปาง” นั่นหมายความว่า เซรามิกของลำปางมีเอกลักษณ์และชื่อเสียงที่โด่งดัง ไม่เฉพาะคนไทยเท่านั้นที่รู้จัก ต่างประเทศก็รู้จักเมืองลำปางในฐานะผู้ผลิตเซรามิกเช่นกันจากปัจจัยเบื้องต้น เป็นทุนที่สามารถผลักดันให้อุตสาหกรรมเซรามิกเติบโตแบบก้าวกระโดดได้ สามารถต่อยอดธุรกิจให้เจริญเติบโตไปข้างหน้าได้ไม่ยากนัก แต่การณ์กลับไม่เป็นแบบที่ควรจะเป็น ไม่ใช่แบบที่คิด เพราะเหตุใดนั้น ผมขอจำแนกวินิจฉัยเป็นข้อๆ ในฐานะที่ผมอยู่ในวงการเซรามิกของลำปางไม่น้อยกว่า 20 ปี ดังนี้ 1.การขาดพื้นฐานด้านการทำอุตสาหกรรม การทำอุตสาหกรรมนั้นเป็นคำที่มีความหมายกว้าง อันหมายรวมถึงระบบการบริหาร จัดการ การผลิต การบริหาร การตลาด การขาย การเงิน ครบทุกมิติ หาใช่เฉพาะเรื่องการผลิตด้วยการลดต้นทุนอย่างเดียวไม่ ผู้ประกอบการในลำปางโดยส่วนใหญ่มุ่งเน้นการลดต้นทุนเพียงอย่างเดียว และบ่อยครั้งที่ต้องการลดต้นทุนก้าวลึกลงไปจนกระทั่งคุณสมบัติและลักษณะของเซรามิกเปลี่ยนแปลงไปจากเดิมจนกระทั่งคุณภาพลดด้อยถอยหลังไป โดยการรักษาระดับราคาให้คงเดิมแต่คุณภาพลดลง เมื่อถึงบทสุดท้ายการเจริญเติบโตทางธุรกิจก้าวหน้าขึ้น สภาพธุรกิจเป็นแบบเดิม ผลิตแล้วจำหน่ายไม่ได้ราคา ในขณะที่ต้นทุนสูงขึ้นเรื่อยๆ กลับกลายเป็นการทำลายธุรกิจของตัวเองโดยไม่ตั้งใจ 2.การขาดความคิดเชิงสร้างสรรค์ด้านการออกแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ๆ จะเห็นได้ว่า ช่วงเวลา 10 ปีที่ผ่านมา ผลิตภัณฑ์ที่เคยผลิตเมื่อ 10 ปีที่แล้ว […]
ผลิตภัณฑ์เซรามิกของจังหวัดลำปาง นับว่ามีความหลากหลายมากที่สุดในประเทศ เนื่องจากมีทั้งผลิตภัณฑ์ที่เป็นเครื่องใช้บนโต๊ะอาหาร เช่น แก้วกาแฟ ชามตราไก่ ผลิตภัณฑ์สำหรับงานก่อสร้าง เช่น กระเบื้อง ลูกกรงเซรามิก และผลิตภัณฑ์ตกแต่งบ้านและสวน เช่น แจกัน ผลิตภัณฑ์สำหรับทำสปา โคมไฟ หรือของชำร่วยหรือของที่ระลึกนานาชนิด ประกอบกับอุตสาหกรรมเซรามิกในจังหวัดลำปางเป็นอุตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดย่อมและมีจำนวนมากจึงมีศักยภาพสูงในการที่จะพัฒนาเซรามิกในรูปแบบใหม่ๆ รวมถึงการใช้เทคนิคการเคลือบที่หลากหลาย เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้สูงขึ้นได้ ปัจจุบันศูนย์เทคโนโลยีโลหะและวัสดุแห่งชาติกำลังดำเนินงานในโครงการ การเพิ่มมูลค่าสินค้าอุตสาหกรรมเซรามิกด้านเทคนิคการเคลือบ ที่ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจากจังหวัดลำปาง โดยศูนย์พัฒนาอุตสาหกรรมเซรามิก กรมส่งเสริมอุตสาหกรรม ซึ่งในโครงการฯ ดังกล่าว ได้มีการรับสมัครโรงงานเซรามิคที่สนใจเข้ารับการถ่ายทอดสูตรเคลือบ จำนวน 20 โรงงาน ซึ่งแต่ละโรงงานก็มีความต้องการที่หลากหลาย แต่ก็ยังคงมีลักษณะเป็นเคลือบที่โรงงานไม่มีประสบการณ์ในการทำ หรือเพิ่งได้รับคำสั่งซื้อใหม่จากลูกค้า หรือต้องการการพัฒนาเพื่อแก้ปัญหาตำหนิของเคลือบ และการลดต้นทุนการผลิต โดยอาจจะแบ่งออกเป็นกลุ่มๆ ตามประเภทความต้องการของโรงงานได้ดังนี้ 1.กลุ่มโรงงานเซรามิคที่ต้องการสูตรเคลือบใสพื้นฐาน เพื่อทำการผลิตเคลือบเอง หรือการปรับใหม่ให้มีสมบัติที่ดีขึ้น เช่น การไหลตัวดีขึ้น รานตัวน้อยลง ช่วยลดอุณหภูมิหรือมีต้นทุนลดลง จำนวน 5 โรงงาน ซึ่งโรงงานในกลุ่มนี้ส่วนใหญ่จะทำการเผาผลิตภัณฑ์อยู่ในช่วงอุณหภูมิ 1200-1240 องศา และ ต้องการปรับให้ลดลงอยู่ในช่วง 1150-1200 องศา 2.กลุ่มโรงงานเซรามิคที่ต้องการสูตรเคลือบสี […]
ดราม่าแปลกๆจากต่างประเทศ คือใกล้ถึงวันคริสมาสต์แล้ว อีกเดือนกว่า ปรกติแก้วเซรามิกของสตาร์บัคช่วงคริสมาสต์ จะมีลวดลายพวกลายหิมะมั่ง ลายซานต้ามั่ง ลายรถลากเลื่อน กวางเรนเดียร์มั่ง บลาๆ ปีนี้สตาร์บั๊คตัดลวดลายออกจนเหี้ยน เป็นสีแดงอย่างเดียว เรียบง่ายดี เห็นว่าทางบริษัทให้เหตุผลว่า เทศกาลคริสมาสต์นี้มันดีโดยตัวของมันอยู่แล้ว ชาวบ้านชาวช่องเขาก็แฮปปี้กัน ไม่ต้องเอาศาสนาเข้ามาเอี่ยวหรอกน่า ปรากฏว่ามีชาวคริสต์ไม่พอใจ บอกว่าทำแบบนี้จงใจลบหลู่ดูหมิ่นคริสต์ศาสนาใช่มั้ย ถ้าไม่ยอมใส่ลวดลายให้แก้วเซรามิกวันคริสทต์มาสต์ เราจะเลิกดื่มกาแฟร้านนี้แล้วไปดื่มที่ร้านอื่นแทน บลาๆ กับชาวคริสต์ที่ข้องใจการออกมาโวยวายของชาวคริสต์กลุ่มแรกว่า พวกนี้เป็นอะไรกัน แค่มันทำแก้วเซรามิกสีแดงเรียบๆนี่ถึงกับลบหลู่ดูหมิ่นศาสนาเลยหรือ จากนั้นชาวคริสต์ทั้งสองฝั่งก็ด่ากันรัวๆ งานนี้คนนอกอย่างเราก็นั่งจิบแก้วเซรามิกสตาร์บัคพลางดูดราม่าพลางอย่างบันเทิงนะครัช เครดิต : เพจ Drama-addict
เป็นการออกแบบผลิตภัณฑ์เซรามิคที่เน้นให้เห็นคุณค่าความสวยงามและการอนุรักษ์ศิลปะและวัฒนธรรมทางเซรามิคของชาติไทยอย่างสร้างสรรค์ เป็นการสืบทอดสายธารแห่งศิลปวัฒนธรรมทางเซรามิคของไทยแต่โบราณให้คงอยู่และพัฒนาต่อไป แนวคิดในการออกแบบเพื่อการอนุรักษ์ศิลปะและวัฒนธรรมทางเซรามิคของชาติไทยอย่างสร้างสรรค์นั้น ผู้ออกแบบจะต้องมีการศึกษาค้นคว้าหาข้อมูลของรูปแบบผลิตภัณฑ์ที่มีเอกลักษณะเฉพาะตัวในเรื่องของเนื้อดินปั้นที่ใช้รูปทรงสีสันของเคลือบลวดลาย เทคนิคการตกแต่ง และการเผา เป็นต้น ดังนั้นลักษณะการออกแบบผลิตภัณฑ์ประเภทนี้จะต้องคำนึงถึงขนบธรรมเนียมและวัฒนธรรมที่เกี่ยวข้องกับชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ ด้วยตัวอย่างของผลิตภัณฑ์เซรามิคที่เป็นเอกลักษณ์ของไทยแต่โบราณ ได้แก่ ผลิตภัณฑ์บ้านเชียง สมัยสุโขทัย ได้แก่ ผลิตภัณฑ์เครื่องสังคโลก เช่น จาน ชาม ไห แจกัน กระปุก ผอบ สมัยรัตนโกสินทร์ ได้แก่ ผลิตภัณฑ์เครื่องถ้วยเบญจรงค์ที่เป็นภาชนะ เช่น พาน กระโถน ชาม โถมีฝา เป็นต้น ในปัจจุบันการผลิตผลิตภัณฑ์เซรามิคที่ได้แนวความคิดมาจากการอนุรักษ์ศิลปะและวัฒนธรรมทางเซรามิคของชาติไทยอย่างสร้างสรรค์นั้น มีการผลิตเป็นระบบอุตสาหกรรมและหัตถกรรมผสมผสานกันไป เช่น บริเวณภาคกลางของประเทศไทยจะผลิตผลิตภัณฑ์เครื่องถ้วยเบญจรงค์เป็นส่วนมาก ส่วนภาคเหนือตอนบนจะผลิตผลิตภัณฑ์เซลาดอนที่ได้แนวคิดมาจากเครื่องสังคโลกสมัยสุโขทัย และบุคคลที่สร้างสรรค์ผลงานในแนวเครื่องถ้วยเบญจรงค์ที่เห็นเด่นชัด ได้แก่ ทวีพรหมฤกษ์ ดังตัวอย่างผลงานชื่อ “ชุดสามใบเถา” แนวคิดที่มาจากการสร้างสรรค์รูปทรงแบบอิสระ เป็นการออกแบบผลิตภัณฑ์เซรามิคที่ผู้ออกแบบเป็นผู้สร้างสรรค์ผลงานโดยใช้จินตนาการของตนที่คิดไว้แล้วถ่ายทอดลงบนผลงาน ซึ่งผลงานตามแนวความคิดนี้รูปแบบจะไม่เหมือนของจริง รวมทั้งขนาดสัดส่วนต่างๆ อาจมีลักษณะพร่ามัวไม่ชัดเจน ดังนั้นลักษณะผลงานที่ได้จากแนวความคิดนี้ ผู้ชมจะต้องใช้ความคิดหรือทำให้ฉงน แต่ถ้าผู้ชมมีความคิดจินตนาการคล้ายกับผู้ผลิตหรือผู้ปั้นผลงานก็สามารถชื่นชมผลงานในแนวความคิดนี้ได้ รูปแบบของผลงานตามแนวความคิดที่มาจากการสร้างสรรค์รูปทรงแบบอิสระนี้ ส่วนมากจะไม่คำนึงถึงประโยชน์ใช้สอยของผลิตภัณฑ์ เพียงแต่ผู้ออกแบบผลิตภัณฑ์เซรามิคในแนวความคิดนี้ต้องการถ่ายทอดจินตนาการของตนให้เป็นรูปธรรมขึ้น ตัวอย่างการออกแบบผลิตภัณฑ์เซรามิคที่ได้แนวความคิดที่มาจากสร้างสรรค์รูปทรงแบบอิสระ เช่น […]
เซรามิคลำปาง แหล่งรวมผลผลิตในด้านของการผลิตวัสดุและของใช้ด้วยเซรามิคจากแดนรถม้า ลำปาง กล่าวถึงจังหวัดลำปาง หลายๆคนก็คงจะนึกถึงรถม้าซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของจังหวัดลำปาง นอกจากว่าลำปางจะมีจุดขายหรือสัญลักษณ์ที่เป็นที่รู้จักคือรถม้าแล้ว สิ่งสำคัญที่หลายๆคนคงจะคาดไม่ถึงก็คือ ลำปางเป็นจังหวัดหนึ่งของไทยที่มีการผลิตวัสดุหรือของใช้ต่างๆที่ทำด้วยเซรามิคเป็นอันดับต้นๆของประเทศไทย มีโรงงานผลิตของตกแต่งด้วยเซรามิคมากมาย งานเซรามิคลำปางจึงถือว่าเป็นงานระดับ Master Piece ที่หลายๆคนถ้ามีโอกาสได้ไปเยือนจังหวัดลำปาง ก็จะต้องหาซื้อสิ่งของตกแต่งบ้านที่ทำด้วยเซรามิคติดไม้ติดมือกลับบ้านไปด้วยตลอด จากข้อมูลดิบที่ได้รับมานั้น ในตัวจังหวัดลำปางถือว่าเป็นจังหวัดที่เน้นอุตสาหกรรมเกี่ยวกับงานด้านเซรามิคที่มีเยอะมากเป็นอันดับต้นๆของประเทศ มีโรงงานผลิตเซรามิคมากกว่า 200 แห่ง อีกทั้งยังเป็นแหล่งที่มีการค้นพบดินขาวเป็นแห่งแรกของประเทศไทยเมื่อ 50 กว่าปีที่แล้วอีกด้วย ประเภทของชำร่วยในงานเซรามิคลำปาง ในด้านของงานประเภทสินค้าของชำร่วยจากแดนรถม้าลำปาง งานเซรามิคลำปางที่ขึ้นชื่อมากที่สุดก็คือ ของชำร่วยประเภทต่างๆที่มีขนาดเล็กๆ หลายโรงงานเน้นการผลิตไปที่ประเภทของของตกแต่งบ้านขนาดเล็กที่ทำจากเซรามิคอย่างเช่น ถ้วยกาแฟ , ถ้วยน้ำชา , กาน้ำชา , ถ้วยชามประเภทต่างๆ รวมถึงเซรามิคที่หล่อเป็นรูปของสัตว์ขนาดเล็กๆเช่นปลา หรือจะเป็นเซรามิคที่หล่อเป็นรูปดาว และนำไปแขวนเป็นโมบาย ก็ได้รับความนิยมและขายดิบขายดีอย่างมาก หรือจะเป็นสินค้าเซรามิคลำปางที่มีขนาดใหญ่ขึ้นมาอย่างเช่น รูปปั้นเซรามิคประเภทต่างๆ ที่สามารถนำไปตกแต่งในสวนได้ หรือแม้กระทั่งเซรามิคขนาดใหญ่ที่มีไว้สำหรับปูพื้นหรือปูผนัง ก็สามารถหาหรือสั่งซื้อได้จากโรงงานเซรามิคต่างๆในจังหวัดลำปาง มีโรงงานอยู่หลายแห่ง มากกว่า 200 แห่งที่ผลิตงานเซรามิคลำปางออกมา
กระบวนการเผาเครื่องปั้นดินเผา หรือเซรามิค แบ่งเป็น 2 ชนิด คือ เผาดิบ คือ การนำภาชนะที่ขึ้นรูปดินมาเผาเมื่อตากแห้งสนิทแล้ว เผาเคลือบ คือ การนำเครื่องปั้นที่เผาครั้งหนึ่งแล้ว หรือยังไม่ได้เผามาชุบน้ำยาเคลือบแล้วนำไปเผา การเคลือบชนิดเขียนสีก่อนเคลือบหรือใต้เคลือบ และชนิดเคลือบก่อนเขียนสีหรือเขียนสีบนเคลือบ มีการเผาครั้งเดียวและเผาสองครั้ง ซึ่งประโยชน์ของการเผา 2 แบบ มีความแตกต่างกัน ดังนี้ เผาครั้งเดียว แม้จะประหยัดเชื้อเพลิงกว่า แต่ถ้ามีการเสียหายก็สิ้นเปลืองทั้งเวลาทำและวัสดุอุปกรณ์มากกว่า และของที่ได้จะมีตำหนิ เช่น ภาชนะที่ได้จากสุโขทัยพวกสังคโลกจะทำขึ้นโดยการเผาครั้งเดียว ขึ้นรูปโดยแป้นหมุน เขียนสีลวดลาย แล้วชุบน้ำยาเคลือบ นำไปเผาเลย จะเห็นได้ว่าของที่ได้นั้นมีตำหนิและพบว่าในเตาเผามีภาชนะที่เสียหายมาก เผาสองครั้ง ถ้ามีตำหนิหรือเสียหายก็ทิ้งไปได้เลยตั้งแต่เผาครั้งแรก ทำให้การเผาครั้งที่ 2 ได้ผลแน่นอนทั้งจำนวนและคุณภาพจึงไม่สูญเปล่าของวัสดุที่ใช้แต่อาจจะเปลืองเชื้อเพลิงกว่า แต่ไม่เปลืองเวลาในการทำการตกแต่งหรือการเคลือบไม่สิ้นเปลืองวัสดุอุปกรณ์ อีกทั้งของที่ได้สวยงามและคงทน ที่สำคัญคือมีราคาแพงกว่า เช่น จานเซรามิค แก้วเซรามิค ภาชนะเคลือบของจีนเผาสองครั้ง คุณภาพและปริมาณที่ได้จึงสวยงามคงทนและไม่เป็นการสูญเปล่าต่างๆ ภาชนะที่ทำขึ้นรูปโดยการใช้แม่พิมพ์มีการชุบน้ำดินและเขียนสีแล้วนำไปเผาหนึ่งครั้ง และจึงนำมาชุบน้ำยาเคลือบและเผาอีกครั้งหนึ่ง ภาชนะเคลือบนั้น การชุบน้ำยาเคลือบจะพบว่ามีทั้งการชุบเคลือบตลอดถึงฐานภาชนะ และชุบเคลือบเพียงตัวภาชนะเท่านั้น เคลือบตลอดถึงฐาน มักจะพบในภาชนะของจีนมากกว่าของไทย กล่าวคือเครื่องเคลือบของไทยมักจะเคลือบเพียงตัวภาชนะเท่านั้น ไม่ได้ชุบเคลือบถึงฐานภาชนะ ส่วนของจีนพวกเครื่องเคลือบที่เคลือบตลอดฐานทั้งใบ […]
เซรามิก คือ วัตถุที่ปั้นเป็นรูปร่างที่ต้องการ จากดินเหนียว แร่ หิน ทราย หรือดินอื่นๆ จากนั้นนำไปเผาเพื่อให้วัสดุนั้นแข็งแกร่งยิ่งขึ้น เป็นภาชนะหรือเครื่องใช้อื่นๆในครัวเรือน หรือเครื่องใช้ประโยชน์ด้านอื่นๆ เช่น เป็นเครื่องประดับ วัสดุทนไฟ ฉนวนไฟฟ้า ฯลฯ ซึ่ง ส่วนที่เป็นภาชนะนั้นมีเกือบทุกประเภทตั้งแต่ หม้อ ไห ถ้วย ชาม เครื่องเคลือบดินเผา และในปัจจุบันมีการพัฒนาวัตถุดิบในการผลิตเซรามิคที่หลายหลาย และวิธีการเผาที่สามารถกำหนดคุณภาพ สีสัน หรือความเงางามของเซรามิกมากขึ้นกว่าเดิม และสามารถนำไปใช้งานได้ดีขึ้นกว่าเดิมด้วย ดังนั้น แก้วเซรามิค ก็คือ เซรามิกที่สร้างขึ้นเพื่อมาเพื่อเป็นแก้วน้ำ แก้วกาแฟ หรือแก้วที่สามารถทนความร้อนได้ดี เซรามิคมีกี่ประเภท? เซรามิกสามารถจำแนกแยกประเภทได้ตามลักษณะการใช้งานได้แก่ แก้ว คือ วัสดุเซรามิกชนิดหนึ่งที่มีความโปร่งใส มีความแข็งแรง และทนทานต่อการกัดกร่อนในสภาพแวดล้อมต่างๆได้ดี ถูกสร้างขึ้นจากวัตถุอินทรีย์ที่อุณหภูมิสูง ผลิตภัณฑ์ดิน คือเซรามิกที่มีองค์ประกอบจากอะลูมินาและซิลิกา เช่น อิฐ กระเบื้อง สุขภัณฑ์ วัสดุขัดถู คือ เซรามิคที่มีความแข็งแรงสูง สามารถขัดถูวัตถุอื่นได้ให้ผิววัตถุนั้นเกิดความราบเรียบหรือมันวาวได้ เช่น กระดาษทราย ผ้าทราย หินเจียระไน เป็นต้น […]
เซรามิค เป็น วัสดุอย่างหนึ่งที่มีความแข็งแรง และหนา ทนทาน เหมาะอย่างยิ่งสำหรับทำภาชนะบรรจุภัณฑ์ต่างๆ อาทิเช่น แก้ว จาน ชาม หรือทำเป็นตุ๊กตา อุปกรณ์ประดับบ้านก็คงทน แข็งแรง และน่ารัก เซรามิค สามารถหาซื้อได้ง่าย ตามสถานที่ขายเครื่องปั้นดินเผาทั่วไป โดยแต่เดิมนั้น เราต้องเดินทางไปยังร้านขายเครื่องปั้นดินเผาต่างๆ หรือห้างสรรพสินค้าชั้นนำ เพื่อเลือกซื้อสินค้าที่ทำจากเซรามิค และราคาค่อนข้างสูง แต่เมื่อเซรามิคเริ่มแพร่หลายมากขึ้น ก็สามรถหาซื้อได้ง่ายขึ้นเช่นเดียวกัน โดยเซรามิคก็มีให้เลือกหลายเกรดอีกด้วย จะเป็นสินค้าขายส่ง หรือราคาปลีก ก็สามารถเลือกซื้อได้ พร้อมทั้งการออกแบบก็หลากหลายขึ้น ไม่เพียงการออกแบบเดิมๆเท่านั้น เพื่อการปรับใช้งาน และความชื่นชอบของแต่ละคน นอกจากนั้นแล้ว ตามร้านค้าชั้นนำ หรือร้านขายของฝาก หากท่านอยากได้แก้วเซรามิค ก็สามารถหาซื้อได้ง่าย ไม่ต้องไปถึงโรงงานก็สามารถเลือกได้ ตามใจต้องการ ราคาก็ตั้งแต่ 20 บาทขึ้นไป ก็สามารถซื้อได้ ไม่แพงเหมือนภาชนะที่ทำจากวัสดุอื่นๆ พร้อมทั้งยังแข็งแรงกว่าแน่นอน เพียงระวังเรื่องการตกหล่น การแตกหัก แต่ประโยชน์จากแก้วเซรามิค สามารถใช้ได้นาน และคงทนความร้อนกว่าภาชนะอื่นแน่นอน จะเลือกซื้อแก้วเซรามิค จะนำไปเป็นของฝาก ของที่ระลึก ไม่ต้องไปไกล แก้วเซรามิค ก็หาซื้อได้ง่าย หรือเพียงคลิ๊กผ่านเว็บไซต์ออนไลน์ เช่น https://www.ceramiclover.com ก็มีระบบการสั่งซื้อไว้รองรับแล้ว […]
หลายปีที่ผ่านมาอุตสาหกรรมเซรามิกของจังหวัดลำปางผ่านอุปสรรคต่าง ๆ มามากมายทั้งปัญหาภายในของตัวเอง และปัญหาภายนอกที่เป็นอุปสรรคในการเติบโตของอุตสาหกรรมเซรามิกในจังหวัดลำปางอย่างต่อเนื่อง และแน่นอนจุดที่ก่อให้เกิดปัญหามากที่สุดของอุตสาหกรรมเซรามิกคือปัญหาเรื่องต้นทุนในการผลิตและการไม่พัฒนาในเรื่องรูปแบบของผลิตภัณฑ์ อันเป็นที่มาของการถูกกดราคาจากลูกค้า ผลิตแพงขายถูก อุตสาหกรรมเซรามิก เป็นอุตสาหกรรมที่ต้องใช้เครื่องจักร แรงงาน และพลังงานมาก โดยเป็นต้นทุนที่เกิดกว่าร้อยละ 60 ของต้นทุนทั้งหมดจากราคาขายในปัจจุบันแต่ในขณะที่การขายผลิตภัณฑ์ถูกกำหนดราคาโดยผู้ซื้อ เนื่องจากในตลาดมีผู้ผลิตอยู่หลายรายด้วยกันและมักจะผลิตสินค้าที่คล้ายกันเป็นเหตุให้เกิดการเลือกซื้อด้วยราคา ปัญหาหลัก 1. เครื่องจักรแต่ละรายการที่ใช้ในการผลิตสินค้ามีราคาแพงและมีการสึกหรอสูง รวมถึงเตาเผาเซรามิกซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการผลิตเซรามิกที่มีการใช้และสึกหรอง่ายหากไม่ดูแลให้ดีจะส่งผลให้เกิดการสิ้นเปลืองเชื้อเพลิงมาก ซึ่งเป็นต้นทุนที่แฝงมาแบบผู้ผลิตไม่รู้ตัว การซ่อมแซมแต่ละครั้งเกิดค่าใช้จ่ายมากหากผู้ผลิตไม่ปรับราคาสินค้าขึ้นจะเกิดปัญหาขาดทุนและจะลามไปสู่ปัญหาเงินหมุนเวียนในระยะยาว แรงงาน หลายปีที่ผ่านมาค่าแรงงานปรับตัวสูงขึ้นตลอดเวลาในขณะที่ประสิทธิภาพ ประสิทธิผลยังอยู่เท่าเดิม ประกอบกับราคาสินค้าที่จำหน่ายปรับตัวสูงขึ้นเพียงเล็กน้อย และยังไม่ค่อยมีการเปลี่ยนแปลงรูปแบบผลิตภัณฑ์ด้วย สามารถกล่าวได้อีกนัยหนึ่งว่า เป็นการเปลี่ยนแปลงเพียงด้านเดียวคือด้านต้นทุน แต่ไม่มีการเปลี่ยนแปลงด้านราคามากนัก จนปัจจุบัน การพัฒนาด้านคุณภาพแรงงานถึงขีดสูงสุดของแรงงานแล้ว หมายถึงไม่สามารถจะเพิ่มประสิทธิภาพแรงงานได้อีก แต่ค่าจ้างต้องปรับสูงขึ้น จึงเกิดปัญหาเรื่องต้นทุนที่สูงขึ้นในส่วนค่าจ้างแรงง่าน พลังงาน เป็นปัจจัยที่ไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ในอุตสาหกรรมนี้ เนื่องจากการผลิตเซรามิกจะต้องผ่านกระบวนการให้ความร้อนในระดับสูง โดยในช่วงเวลาที่ผ่านมาค่าพลังงานของประเทศมีการปรับตัวสูงขึ้นอยู่ตลอดเวลา เมื่อเทียบกับภูมิภาคใกล้เคียง ยกเว้นมาเลเซียอาจจะมองว่าค่าพลังงานของเราถูกกว่า แต่ค่าจ้างแรงงานเราสูงกว่ามาก จึงเป็นสาเหตุหลักที่เราไม่สามารถแข่งขันในตลาดได้ ในขณะเดียวกัน ต้นทุนด้านพลังงานจากก๊าซที่ใช้เป็นเชื้อเพลิงในการผลิตที่สูงขึ้นแล้ว ยังมีเชื้อเพลิงทางอ้อมที่ใช้ เช่น เชื้อเพลิงสำหรับรถบรรทุก ทุกครั้งที่มีการปรับราคาเชื้อเพลิงเพิ่ม ผู้ผลิตมีต้นทุนสูงขึ้น เมื่อรวมกันหลายครั้งทำให้ผู้ผลิตสินค้าต่าง ๆ ต้องปรับราคาก็จะส่งผลกระทบต่อการจัดซื้อวัตถุดิบและการขนส่งต่าง ๆ ของผู้ผลิตเซรามิกที่ต้องซื้อวัตถุดิบแพงขึ้น สามปัจจัยนี้เป็นสาเหตุหลักที่ทำให้อุตสาหกรรมเซรามิกในจังหวัดลำปางไม่เป็นที่น่าลงทุนอีกต่อไป […]
แนวคิดในการออกแบบผลิตภัณฑ์เซรามิคนั้นจะต้องมีความสอดคล้องเป็นไปตามจุดมุ่งหมายของการออกแบบเพื่อประโยชน์ใช้สอย จุดมุ่งหมายทางด้านศิลปะบริสุทธิ์และจุดมุ่งหมายทางด้านสืบทอดวัฒนธรรม ดังนั้นผู้ออกแบบจะต้องมีแนวคิดกับการเลือกใช้รูปทรงของสิ่งต่างๆ มาเป็นสิ่งดลใจให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ในการออกแบบผลิตภัณฑ์เซรามิคต่างๆ พอสรุปแนวความคิดต่างๆ ได้ ดังนี้ แนวความคิดจากรูปทรงของธรรมชาติ เป็นการออกแบบผลิตภัณฑ์เซรามิคที่ได้ความคิดหรือความประทับใจจากรูปทรงของธรรมชาติ ได้แก่ รูปทรงของพืช เช่น ลำต้น ทรงสูง เตี้ย เลื้อย เป็นต้น ใบไม้ เช่น ใบเหลี่ยม ใบกลม ใบแฉก ฯลฯ ดอกไม้กิ่งและก้าน เป็นต้น รูปทรงของสัตว์ต่างๆ เช่น สัตว์บก สัตว์น้ำ สัตว์ปีก ฯลฯ รูปทรงของมนุษย์ ได้แก่ รูปทรงของเด็ก ผู้ใหญ่ คนแก่ ผู้หญิงและผู้ชาย เป็นต้น แล้วนำรูปทรงเหล่านี้มาสร้างสรรค์ดัดแปลงใหม่ โดยอาจนำมาใช้ในลักษณะเหมือนจริงหรือเลียนแบบก็ได้ ทำให้ผลิตภัณฑ์ที่มีความสวยงาม มีความสัมพันธ์ระหว่างรูปแบบและประโยชน์ใช้สอยที่ดี และที่สำคัญจะต้องมีความเหมาะสมกับกระบวนการผลิตผลิตภัณฑ์เซรามิค เช่น เนื้อดินปั้นที่ใช้วิธีการขึ้นรูป วิธีการตกแต่ง วิธีการเคลือบ และวิธีการเผา เป็นต้น ตัวอย่างการออกแบบเซรามิคที่ได้แนวคิดจากรูปทรงของธรรมชาติ เช่น ผลงานชื่อ “นาง” ของสมศักดิ์ สุวรรณโมลี ที่ได้แนวคิดมาจากรูปทรงของธรรมชาติและรูปทรงเราขาคณิตนำมาผสมผสานกันให้เกิดความประทับใจในการถ่ายทอดความรู้สึกว่าชีวิตนี้ไม่เที่ยง […]